Самае простае – навучыцца прыёмам бокса альбо каратэ. Стань чэмпіёнам, і тады ніхто не зачэпіць.

А калі ты, як і я, не маеш часу вучыцца баявым прыёмам?

 1. Згаджайся

На перапынку мяне заціснулі ў кут Сашка і Сярожка. Пачалі абражаць, махаць пудовымі кулакамі. Што рабіць? Крычаць “ратуйце?” Станеш баязліўцам. Назваць іх ігуанадонамі? У нос дадуць. Выхад знайшоўся: цвёрдым голасам я стаў… згаджацца. На кожную грубую рэпліку гаварыў: “Вядома…”, “Ты маеш рацыю…” Праз хвіліну баявы запал у Сашкі і Сярожкі згас. Празвінеў званок, нейкія сумныя, яны пайшлі на ўрок, дзе імгненна атрымалі па заслужанай двойцы.

Заўвага: вядома, калі падобныя Сашка і Сярожка абражаюць не цябе, а каго-небудзь іншага, то лепей зрабіць так, як на  малюнку.

 А што рабіць, калі на цябе ўжо ляцяць з кулакамі?

 2. Не замінай

Мой аднакласнік Міцька быў каратыстам і на ўсіх паказваў прыёмы. Асабліва пакутаваў 6-гадовы Марк. Калі я зрабіў Міцьку заўвагу, той крыкнуў: “А такое бачыў?” Ён падскочыў і ў палёце захацеў мяне стукнуць нагой. Што я зрабіў? Я не замінаў яму ляцець туды, куды ён заслугоўвае.

Заўвага: Паспей, калі на цябе замахваюцца, прысесці, ухіліцца, адыйсці ўбок. Карыстайся сілай свайго праціўніка, і тады пераможаш.

3. Чытай кнігі на беларускай мове

Аднаго разу бацькі мяне адправілі (без маёй згоды!) адпачываць у лагер “Зубраня”. Каб мне не было сумна, я ўзяў з сабою кнігу Янкі Купалы. У атрадзе быў высокі-высокі Ваня з Магілёва. Ён любіў пераварочваць дзяцей дагары нагамі, трусіў іх, і што высыпалася (цукеркі, яблыкі, грошы) забіраў. Падыйшоў да мяне, а я чытаў паэму “Магіла льва”. Здзіўленню Вані не было мяжы. Больш Ваня нікога не крыўдзіў, а толькі прасіў мяне расказаць пра Машэку, пасля чаго ўсім хваліўся, што з’яўляецца яго дальнім родзічам.

Заўвага: выбірай для адпачынку кнігі з яркім, дынамічным сюжэтам, каб такія, як Ваня, слухалі твой пераказ, нібы захапляльны баявік.

Васіль ДРАНЬКО-МАЙСЮК

Школьныя парады. Частка першая: як залагодзіць строгіх настаўнікаў