Апаўшае лісце
Кругом мяне, як дарагi саматкан, заслалi зямлю пажоўклыя апаўшыя лiсцi. Яны ўжо нiкому не патрэбныя, не рупяць, не цешаць нiкога, – як бы чуючы гэта, яны збiлiся кучкамi, прымоўклi… Узняўся вецер, дзьмухнуў, i лiсцi, як хворыя i ззяблыя людзi, туляцца ў канаўкi, пад платы i сцены, хаваюцца ў траву i шэплева, быццам бяззубыя старцы, нечага цiха-цiха жаляцца. Гляджу на iх беспрытульную грамаду, i ўспамiны цiснуцца ў думкi… Гэта ж вось зроблены, скручаны ляжыць задорны клён, там багатая лiпа, шумлiвая бярозка, сiратлiвая рабiна, – а тут, каля пня, прыпаў моцны дуб, разважны ясень… Знаю ўсiх iх!.. Помню, як вясной асцярожна выглядалi на свет, як летам у поўнi сiл змагалiся дружна за кожны прамень сонца, каплю расы i волю ў паветры… Колькi было гоману, сварак, шэптаў надзей i трывог?! А цяпер? Цяпер толькi бяссiльны шэлест i, можа, тайная надзея на заложаныя пучкi, калi iх мароз не зварыць, не выб’е град, не звiхне вiхор… Можа, гэты шэлест – не жальба, а цiхая малiтва тых, каторым усмiхнецца яшчэ сонца?..
Вацлаў ЛАСТОЎСКІ
1910 г.